Ισλανδία: Διαγραφή στεγαστικών δανείων

2/3/2012

Καίριας σημασίας πρωτοβουλία σε ό,τι αφορά την επιτυχή αντιμετώπιση της κρίσης από τις ισλανδικές αρχές, υπήρξε η μεγάλης κλίμακας διαγραφή χρεών που επιχειρήθηκε και η προτεραιότητα που δόθηκε στις ανάγκες του εγχώριου πληθυσμού

Γιατί οι Ισλανδοί πέτυχαν εκεί που οι Έλληνες αποτυγχάνουν, είναι από τα ερωτήματα που θέτουν όλο και περισσότεροι πολιτικοί παρατηρητές στις Βρυξέλλες. Διερευνώντας το πώς η ισλανδική οικονομία κατάφερε τελικά να ορθοποδήσει, κερδίζοντας εκ νέου την εμπιστοσύνη των αγορών, αυτό που εξετάζεται είναι κατά πόσο η Ελλάδα μπορεί να αντλήσει διδάγματα από το παράδειγμα της Ισλανδίας, ώστε να καταφέρει να ανακάμψει.

Αυτό που απασχολεί ιδιαίτερα είναι το πώς οι Ισλανδοί κατάφεραν να ξεπεράσουν μέσα σε τρία χρόνια την κρίση, τη στιγμή που «οι Έλληνες παραπαίουν και πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο». Μάλιστα, υποστηρίζεται ότι οι Ισλανδοί έπραξαν αυτό που δεν θέλησαν να κάνουν οι Έλληνες: Να λάβουν, δηλαδή, αμέσως τα μέτρα που έπρεπε και να προχωρήσουν στην εφαρμογή τους χωρίς χρονοτριβή και αντιρρήσεις.

Βέβαια, θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι η κατάσταση στην Ισλανδία είναι εντελώς διαφορετική από ότι στην Ελλάδα. Και αυτό, γιατί τα ισλανδικά χρέη δεν οφείλονται σε διαρθρωτικά ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, αλλά προέκυψαν εξαιτίας της διάσωσης των τραπεζών από το κράτος, η οποία εκτόξευσε το δημόσιο έλλειμμα, οδηγώντας τη χώρα στη χρεοκοπία. Στον αντίποδα, η Ελλάδα καλείται να αντιμετωπίσει χρόνια προβλήματα που αφορούν στη διαρθρωτική ανισορροπία που υπάρχει μεταξύ κρατικών εσόδων και δαπανών. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με βαθιά ριζωμένες οικονομικές στρεβλώσεις, ενώ οι Ισλανδοί καλούνται να αντιμετωπίσουν προβλήματα που έχουν συγκυριακό χαρακτήρα.

Επισημαίνεται επίσης ότι οι Ισλανδοί μπόρεσαν να επιβάλουν περιορισμούς στη διακίνηση των κεφαλαίων, οι οποίοι δεν επέτρεψαν στους ξένους επενδυτές να αποσύρουν από τη χώρα τα κεφάλαιά τους και να θέσουν προσκόμματα στις προσπάθειες οικονομικής ανάκαμψης. Αντίθετα, οι Έλληνες δεν διαθέτουν τέτοια δυνατότητα από τη στιγμή που συμμετέχουν στην Ευρωζώνη και ως εκ τούτου δεν είναι σε θέση να προστατέψουν το νόμισμα και τις τράπεζές τους όπως οι Ισλανδοί.

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα που ελήφθησαν, τόσο οι Ισλανδοί όσο και οι Έλληνες αναγκάστηκαν να υποβληθούν σε «αιματηρές» θυσίες βλέποντας τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων να μειώνονται κατά 20% και τους φόρους να αυξάνονται. Ωστόσο, οι περικοπές στην Ισλανδία δεν ήταν τόσο δραστικές όπως στην Ελλάδα, ακριβώς επειδή τα προβλήματα της ισλανδικής οικονομίας δεν είχαν δομικό χαρακτήρα.

Καίριας σημασίας πρωτοβουλία σε ό,τι αφορά την επιτυχή αντιμετώπιση της κρίσης από τις ισλανδικές αρχές, υπήρξε η μεγάλης κλίμακας διαγραφή χρεών που επιχειρήθηκε και η προτεραιότητα που δόθηκε στις ανάγκες του εγχώριου πληθυσμού παρά στα τελεσίγραφα και τις επιθυμίες των αγορών. Στο πλαίσιο αυτό, η ισλανδική κυβέρνηση προχώρησε στην κρατικοποίηση των τριών τραπεζών και υιοθέτησε ένα πρόγραμμα που επέτρεπε στους ιδιοκτήτες ακινήτων να επαναδιαπραγματευτούν με ιδιαίτερα θετικούς όρους τα στεγαστικά δάνεια που είχαν λάβει.

Ευεργετική υπήρξε και η απόφαση του Ανώτατου Ισλανδικού Δικαστηρίου που έκρινε παράνομα τα χρέη της χώρας σε ξένο νόμισμα, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα να απαλλαγούν οι Ισλανδοί από τα δυσβάσταχτα βάρη που επέφερε η υποτίμηση της ισλανδικής κορόνας.

Από τη στιγμή όμως που οι Ισλανδοί βρέθηκαν στο απυρόβλητο, ποιος ήταν εκείνος που έφερε το βάρος των ζημιών που προκλήθηκαν; Η απάντηση είναι οι ξένοι πιστωτές, δηλαδή κυρίως οι γερμανικές και ολλανδικές τράπεζες, οι οποίοι υποχρεώθηκαν να αναλάβουν εξ ολοκλήρου τον κίνδυνο της επισφαλούς επένδυσής τους. Επειδή βέβαια οι αποταμιεύσεις των ξένων καταθετών εξανεμίστηκαν εν μια νυκτί, κατατέθηκαν στη συνέχεια αγωγές αποζημίωσης σε βάρος του ισλανδικού κράτους και η υπόθεση δεν έχει ακόμα διευθετηθεί.

Πηγή


Ισλανδία: «Κούρεμα» των στεγαστικών δανείων και «ανορθόδοξη ανάκαμψη»!

20/12/2012

Στη διαγραφή των χρεών των ιδιοκτητών ακινήτων στην Ισλανδία, ώστε να μη λυγήσουν υπό το βάρος των δανείων τους, προέβησαν οι τράπεζες της χώρας με παρέμβαση της κυβέρνησης! Η ενέργεια αυτή για διαγραφή του χρέους στεγαστικών δανείων σε ποσό που ισοδυναμεί με το 13% του ΑΕΠ της χώρας, ανακουφίζει οικονομικά πάνω από το ¼ του πληθυσμού. Κατέστη δε αναγκαία, καθώς οι ιδιοκτήτες ακινήτων έλαβαν δάνεια σε ξένο νόμισμα και μετά την υποτίμηση της ισλανδική κορώνας το χρέος τους εκτοξεύθηκε στο 240% των εισοδημάτων του 2008. Τα παραπάνω προκύπτουν από δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg που επικαλείται τα στοιχεία έκθεσης της Ισλανδικής Ένωσης Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών (Icelandic Financial Services Association).

«Μπορείτε να πείτε με βεβαιότητα ότι η Ισλανδία κατέχει το παγκόσμιο ρεκόρ στη διαγραφή χρέους νοικοκυριών. Η χώρα έκανε ό,τι χρειαζόταν σε μία κρίση, ακολουθώντας τα εγχειρίδια. Οποιοσδήποτε οικονομολόγος θα συμφωνούσε», δήλωσε ο Λαρς Κρίστενσεν, επικεφαλής οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών στην τράπεζα Danske στην Κοπεγχάγη.

Εξάλλου, σύμφωνα με απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας χαρακτηρίστηκαν παράνομα τα δάνεια που είναι συνδεδεμένα με ξένα νομίσματα, με αποτέλεσμα να μη χρειάζεται πλέον τα νοικοκυριά να καλύπτουν τις απώλειες  από την υποτίμηση της ισλανδικής κορώνας.

Να σημειωθεί ότι οι τιμές των κατοικιών στην Ισλανδία, είναι σήμερα μόνο περίπου 3% χαμηλότερες από τις τιμές που ίσχυαν τον Σεπτέμβριο του 2008, λίγο πριν από την κρίση.

Ανάκαμψη με κοινωνικό πρόσωπο

Η Ισλανδία, όλα δείχνουν ότι βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης από την κρίση του 2008, όταν οι τράπεζές της προχώρησαν σε χρεοκοπία για το ποσό των 85 δισ. δολαρίων. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο οίκος Fitch αναβάθμισε την περασμένη εβδομάδα το αξιόχρεο της Ισλανδίας σε διαβαθμισμένο επίπεδο με σταθερή προοπτική και δήλωσε ότι «ήταν επιτυχημένη η ανορθόδοξη πολιτική της για την αντιμετώπιση της κρίσης».

Στην Ισλανδία, κεντρική πολιτική για την αντιμετώπιση της κατάρρευσης υπήρξε η προτεραιότητα που δόθηκε ώστε οι ανάγκες του πληθυσμού να τίθενται πάνω από τις ανάγκες των αγορών. Ακόμη από το 2008 μόλις διαπιστώθηκε ότι οι Ισλανδικές τράπεζες θα χρεοκοπήσουν, η κυβέρνηση παρενέβη, θωράκισε τους εγχώριους τραπεζικούς λογαριασμούς και άφησε τους διεθνείς πιστωτές να αναζητούν τρόπους για να πάρουν τα λεφτά τους. Η κεντρική τράπεζα της Ισλανδίας, εισήγαγε ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων για να σταματήσει το ξεπούλημα της κορώνας και δημιουργήθηκαν νέες κρατικά ελεγχόμενες τράπεζες από τα κατάλοιπα των χρεοκοπημένων τραπεζών.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg  τα μέτρα που πήρε η Ισλανδία για να αναγεννηθεί από την κρίση του 2008 αποδείχθηκαν αποτελεσματικά. Η οικονομία της χώρας αναμένεται φέτος να αναπτυχθεί με ρυθμό υψηλότερο από το μέσο όρο των αναπτυγμένων χωρών, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Η ισλανδική οικονομία, με ΑΕΠ 13 δισ. δολαρίων, η οποία είχε συρρικνωθεί κατά 6,7% το 2009, σημείωσε ανάπτυξη 2,9% το 2011 και καταγράφει  ρυθμούς ανάπτυξης  2,4% για φέτος και το ίδιο αναμένεται και το 2013, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Και αυτό, ενώ οι χώρες του ΟΟΣΑ προβλέπεται να αναπτυχθούν μόνο κατά 1,6%.

Επισημαίνεται ότι οι περισσότερες δημοσκοπήσεις δείχνουν τώρα ότι οι Ισλανδοί δεν επιθυμούν νε ενταχθούν στην ΕΕ, όπου η κρίση διαρκεί για τρίτο χρόνο.

Πηγή